Bart De Wever : “Na de politiek zie ik me wel toeristen gidsen door Rome”

In het prachtig gerestaureerde Antwerpse stadhuis zaten we samen met Bart De Wever. Een Italiëfan, pur sang.

Bart, wanneer ben je voor de eerste keer in Italië geweest ? Beviel het je onmiddellijk ?

Het komt misschien als een verrassing, maar mijn eerste ervaring met Italië was niet de traditionele Romereis als laatstejaars. We kregen toen – ik spreek van 1987 – de keuze tussen Rome en Moskou. In Rome zou ik nog wel geraken, dacht ik. Dus werd het Moskou. Dat was een onvergetelijke reis, en een ontnuchterende kennismaking met de ‘kwade supermacht’ die toch iets minder ‘super’ bleek te zijn. Maar op dat moment was ik al wel eens in Italië geweest. Want twee jaar eerder waren we met de school naar Marilleva getrokken, een skioord in Trentino. Los van een voorliefde voor skiën deed ik daar nu wel niet meteen grote indrukken over Italië op.

De Romereis zelf volgde pas veel later. Dat moet in 1996 zijn geweest, vlak nadat mijn vader was gestorven. Toen kreeg ik de smaak meteen te pakken. Sindsdien ben ik een tiental keer in Italië geweest. Meestal met de gezinswagen, want met vier kinderen moet het natuurlijk ook praktisch nog doenbaar blijven. Daardoor ben ik vooral in het noorden en centrum van het land geweest: Venetië, Umbrië, Toscane, Lazio… Verder dan Napels ben ik nog niet geraakt, dus het zuiden staat met stip op 1 op de ‘te bezoeken’-lijst.

Je kennis van het Romeinse Rijk is enorm. Met welke figuur uit die roemrijke tijden zou je een week willen doorbrengen en waarom ?

‘Enorm’ is veel gezegd, maar ik heb inderdaad een gezonde fascinatie voor de klassieke oudheid en het Romeinse Rijk in het bijzonder. Over uw vraag moet ik niet al te lang nadenken. Tien jaar geleden trok ik naar Napels en Capri om er de sterfreis van Augustus te herbeleven. De eerste Romeinse keizer was tweeduizend jaar eerder in Nola gestorven. Het zou ongelofelijk zijn, mocht ik die reis samen met hem nog eens kunnen overdoen.

Augustus is niet alleen de vader van het Romeinse keizerrijk. Hij heeft onze westerse cultuur vormgegeven. Ook als staatsman blijft hij een inspiratie. Zijn klemtoon op goed bestuur, een efficiënt staatsapparaat en rechtszekerheid voor alle burgers blijft de voornaamste doelstelling voor al wie het algemeen belang wil dienen.

Betekent vakantie in Italië voor jou het voortdurend opsnuiven van geschiedenis en cultuur of is er ook plaats voor relaxen aan het zwembad, sporten en lekker eten ?

Ik zou niet liever willen dan mijn vrouw en kinderen van in de vroege uurtjes tot het avondeten mee te sleuren van museum naar archeologische site, maar laat ons zeggen dat papa dan al snel op de limieten zou botsen van wat de meerderheid in het gezin draaglijk vindt. Een gezonde mix moet er dus zeker zijn. Dat is ook de beste garantie om ervoor te zorgen dat de kinderen open blijven staan voor wat cultuur en geschiedenis.

Kan de typische Italiaanse logiesvorm “agriturismo” je bekoren ?

Zeer zeker! Het is een uitgelezen kans om unieke plekken te ontdekken. Het zijn trouwens vaak zelf ook pareltjes. Ik herinner me een agriturismo waar we met een bevriend gezin verbleven in de buurt van Assisi tijdens een rondreis door Umbrië. Dat was een heel charmante omgebouwde boerderij.

Zou je er graag, al is het maar deeltijds, willen wonen ? Zo ja, welke regio trekt je het meest aan ?

Ik zeg al eens voor de grap dat ik na mijn politieke carrière wel brood zou zien in het gidsen van groepen in Rome. Daar zit een grond van waarheid in, dat zegt mij oprecht iets. Maar al te veel heb ik er nog niet over nagedacht. Delen van het jaar in Italië doorbrengen: dat spreekt me zeker aan. Als de kinderen het huis uit zijn en mijn pensioen zich aandient, bijvoorbeeld. Ik zou wel niet op één plek blijven maar het land verder verkennen.

Wat is het favoriete Italiaanse gerecht van Bart De Wever ?

De Italiaanse keuken is subliem. Italiaanse gerechten zijn echte allemansvrienden. Probeer maar eens iemand te vinden die er niets van lust. Dat is onbegonnen werk. Het is moeilijk om een eenvoudigere en toch smaakvolle keuken te vinden die enorm rijke smaken samenbrengt. In de tijd dat ik nog enkele kilo’s meer woog en een echte vleeseter was, kon ik in Toscane genieten van ‘cinghiale’, een ragout van kleine everzwijntjes. Dat gerecht heeft een uitgesproken wildsmaak en laat zich perfect begeleiden door een glas volle wijn. Wat kan iemand uit de Bourgondische Nederlanden zich meer wensen?

Antwerpen telt heel wat Italiaanse restaurants en winkels met Italiaanse producten. Heeft dat enkel met het toerisme te maken of telt uw stad veel mensen met Italiaanse roots ?

Er zijn bijna 4.000 Antwerpenaren met een Italiaanse achtergrond. Daarmee is de Italiaanse gemeenschap in Antwerpen groter dan bijvoorbeeld de Franse. De meeste van hen wonen in de historische binnenstad tussen de Schelde en de Leien, of in de Markgravewijk en de Harmonie.

Dat er zoveel Italiaanse restaurants en winkels zijn, heeft volgens mij echter meer te maken met het feit dat Antwerpen eenvoudigweg de gastronomische hoofdstad van Vlaanderen is. Levensgenieters en mensen met goede smaak weten dat hier de lamp brandt. We zijn niet voor niets ook de modestad van de Lage Landen én het culturele hart van onze regio.

De Italiaanse keuken biedt trouwens voor iedereen wat wils, gaande van een volkse trattoria tot een exclusief sterrenrestaurant met Italiaanse accenten. Die eetcultuur is in Antwerpen dus echt thuis.

We vonden geen jumelage van uw stad met een Italiaanse stad. Welke Italiaanse stad heeft volgens jou het meest een “connectie” met Antwerpen ?

Wie in Italië een havenstad zoekt met een rijk verleden en een vrije handelsgeest, komt wellicht instinctief uit bij Venetië. Maar ik zie toch eerder gelijkenissen met Genua. Want in tegenstelling tot Venetië, dat vandaag vooral een openluchtmuseum is zoals Brugge bij ons, heeft Genua nog altijd een toonaangevende haven en een industrieel karakter. De stad is net als Antwerpen de toegangspoort voor een rijk gebied waarvan de inwoners gekend zijn als vrijgevochten, hardwerkende spaarders.

Al rond 1320 waren er handelsbetrekkingen tussen Antwerpen en Genua. Beide steden waren krachtige financiële centra in de zestiende eeuw. Vorig jaar bracht ik nog een bescheiden boek uit over de geschiedenis van Antwerpen, ‘Het Verhaal van Antwerpen’, waarin de nauwe relatie tussen onze stad en Italiaanse steden zoals Genua uit de doeken wordt gedaan.

Ook op cultureel vlak waren die banden trouwens sterk. Rubens vergaapte zich in Genua aan de vele stadspaleizen en bundelde zijn ervaringen in een prachtig boekje waarmee hij de Antwerpse rijkelui wilde aanmanen om de Genuese bouwstijl te volgen. Het Rubenshuis is er zelf een fraai voorbeeld van.

Wat kunnen we leren van de Italianen in ons dagelijks leven ?

Italianen hebben een bijzonder goed oog voor schoonheid, zelfs in het banale. We denken in het noorden veel na over efficiëntie. Dat is op zich geen slechte zaak, maar het gaat wel ten koste van de vorm. En het oog wil nu eenmaal ook wat. Als Italianen iets mooier of  aantrekkelijker kunnen maken, doen ze het. Of het nu een auto, een gebouw, een tuin, kleding of een logo is. Die eigenschap zouden we hier iets meer kunnen gebruiken.

Staat voor Bart De Wever een reis naar Italië in de planning na de verkiezingen en onderhandelingen ?

Elke gelegenheid om naar Italië te reizen is een goede gelegenheid. Liefst wel dus, maar dat hangt natuurlijk niet alleen van mij af. Een bestemming heb ik al wel in het achterhoofd. Ik zou heel graag eens Sicilië zien. Ook Puglia staat nog op mijn verlanglijstje. Ooit hoop ik heel het land afgevinkt te hebben. Tot dan blijven er mooie reisvooruitzichten!